بررسی شاخصه های بصری در آثار کمال الدین بهزاد مطالعه موردی: اثر (سماع درویشان)

هنرمندان ایرانی در طی دوره‌های متمادی، با ذوق مهذب و پالودة خود هنرهایی آفریده‌اند که در آن واحد هم حسی و هم معنوی است. در نگارة (سماع درویشان) از آثار کمال‌الدین بهزاد، لایه‌های مجهولی وجود دارد که تحلیل و تفسیر این لایه‌های پنهان و مجهول هدف این پژوهش است. فرض براین است که با دیدگاه مبانی هنرهای تجسمی و طراحی لباس می‌توانیم بین مفاهیم فرم، مضمون، ترکیب‌بندی و رنگ در نگارة (سماع درویشان) رابطة معناداری بیابیم. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سؤالات است که: آیا عناصر و المان‌های بکار گرفته در اثر مورد نظر در جهت منظور و مقصد خاصی بوده است؟ نقاشان هنرمند مسلمان در معرفی اندیشة خود از چه تکنیک‌هایی استفاده کرده‌اند؟ روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی است و با استفاده از داده‌های اسنادی و کتابخانه‌ای انجام شده است. بررسی پیکره و پوشش نگاره‌ها در (سماع درویشان) بهزاد و تحلیل شاخصه‌های بصری فرم، ترکیب‌بندی، رنگ، نور و تاریکی نشان داده که در طراحی لباس درویشان از نماد لباس‌های گشاد و بلند با آستین‌های بلندتر از اندازه، نشان از احترام در برابر مقام والای محبوب الهی و حالت سرسپردگی و ولایت‌پذیری دارد و شال‌های رها در دور گردن و حتی رهاشده در متن نگاره، هرکدام حاوی مضامین خاصی هستند. ارائة حالات انسانی و روحانی در ترکیب‌بندی و ترسیم لباس‌ها هم‌راستا با نمادگرایی نوآورانه جهت القای حسی به مخاطب صورت گرفته است.